مرکز آمار اعلام کرد ۱۰.۳درصد؛ نرخ بیکاری پاییز۹۲

شرق‌: مرکز آمار ایران دیروز در گزارشی سر وقت، نرخ بیکاری (جمعیت 10ساله و بیشتر) پاییز را 3/10درصد اعلام کرد. این نرخ نسبت به آمار تابستان سال جاری 1/0درصد و در مقایسه با نرخ بیکاری پاییز 92 حدود 9/0درصد کاهش نشان می‌دهد.  بر اساس این گزارش تعداد بیکاران کشور به دومیلیون‌و400هزارنفر بالغ می‌شود.  بررسی نرخ بیکاران در گروه‌های سنی مختلف نیز همراه با تغییراتی اعلام شده است. برای نمونه، نرخ بیکاری جوانان 15تا24ساله در پاییز سال جاری 3/24درصد اعلام شده که نسبت به تابستان سال جاری (9/23درصد) افزایش و نسبت به پاییز سال گذشته (8/25درصد) کاهش داشته است. نرخ بیکاری پاییز امسال در جوانان 15تا 29ساله‌هم 6/21درصد اعلام شده که نسبت به تابستان 92 (1/21درصد) افزایش و نسبت به پاییز 91 (0/23) کاهش یافته است.
کاهش نرخ مشارکت اقتصادی زنان و روستاییان
بررسی نرخ مشارکت اقتصادی (نرخ فعالیت) جمعیت 10ساله و بیشتر نشان می‌دهد 7/36درصد جمعیت در سن کار (10ساله و بیشتر) از نظر اقتصادی فعال بوده‌اند؛ یعنی در گروه شاغلان یا بیکاران قرار گرفته‌اند. همچنین نتایج نشان می‌دهد نرخ مشارکت اقتصادی در بین زنان نسبت به مردان و در نقاط شهری نسبت به نقاط روستایی کمتر بوده است. بررسی تغییرات نرخ مشارکت اقتصادی کل کشور حاکی از کاهش 8/0درصدی این نرخ نسبت به فصل مشابه در سال قبل (پاییز 1391) بوده است. این شاخص نسبت به فصل گذشته (تابستان 1392) 4/2 کاهش داشته است.
نرخ بیکاری زنان بیشتر از مردان
بررسی نرخ بیکاری جمعیت 10ساله و بیشتر نشان می‌دهد که 3/10درصد از جمعیت فعال، بیکار بوده‌اند. بر اساس این نتایج، نرخ بیکاری در بین زنان نسبت به مردان و در نقاط شهری نسبت به نقاط روستایی بیشتر بوده است. بررسی روند تغییرات نرخ بیکاری کل کشور نشان می‌دهد که این شاخص، نسبت به فصل مشابه در سال قبل (پاییز1391)، 9/0درصد کاهش و نسبت به فصل گذشته (تابستان 1392) 1/0درصد کاهش داشته است.  بررسی نرخ بیکاری جمعیت 15ساله و بیشتر نشان می‌دهد 3/10درصد از جمعیت فعال، بیکار بوده‌اند، بر اساس این نتایج، نرخ بیکاری در بین زنان نسبت به مردان و در نقاط شهری نسبت به نقاط روستایی بیشتر بوده است.  سهم اشتغال ناقص نشان می‌دهد 2/9درصد جمعیت شاغل دارای اشتغال ناقص بوده‌اند. این شاخص در بین مردان بیشتر از زنان و در نقاط روستایی بیشتر از نقاط شهری بوده است. بررسی اشتغال در بخش‌های عمده اقتصادی نشان می‌دهد بخش خدمات با 0/48درصد بیشترین سهم اشتغال را به خود اختصاص داده است. در مراتب بعدی بخش‌های صنعت با 5/34 و کشاورزی با 5/17درصد قرار دارند.  بررسی نرخ بیکاری جوانان 24- 15ساله حاکی از آن است که 3/24درصد از جمعیت فعال این گروه سنی بیکار بوده‌اند. این شاخص در بین زنان نسبت به مردان و در نقاط شهری نسبت به نقاط روستایی بیشتر بوده است. بررسی روند تغییرات نرخ بیکاری جوانان 24-15ساله کل کشور نشان می‌دهد که این شاخص نسبت به فصل مشابه در سال گذشته 5/1درصد کاهش و نسبت به فصل قبل4/0درصد افزایش یافته است. نرخ بیکاری جوانان 29-15ساله نیز حاکی از آن است که 6/21درصد از جمعیت فعال 29-15ساله بیکار بوده‌اند. این شاخص در بین زنان نسبت به مردان و در نقاط شهری نسبت به نقاط روستایی بیشتر بوده است. بررسی روند تغییرات نرخ بیکاری جوانان 29-15ساله نشان می‌دهد که این شاخص نیز نسبت به فصل مشابه در سال گذشته 4/1درصد کاهش و نسبت به فصل قبل 5/0درصد افزایش پیدا کرده است.
6/37درصد شاغلان بیش از 49ساعت کار می‌کنند
بررسی سهم شاغلان 15ساله و بیشتر با ساعت کار معمول 49ساعت و بیشتر نشان می‌دهد، 6/37درصد شاغلان به‌طور معمول بیش از 49ساعت در هفته کار می‌کنند. این شاخص که یکی از نماگرهای کار شایسته است نشان می‌دهد در کشور سهم زیادی از شاغلان بیشتر از استاندارد کار می‌کنند.
بیکاری واقعی؛ 23‌درصد
حمید حاج اسماعیلی- کارشناس کار
در صورتی که به موضوع اشتغال و نرخ بیکاری حادث‌شده در کشور به‌صورت واقعی نگاه کرده و داده‌ها را بر اساس واقعیات و نه حدسیات بررسی کنیم، به‌خوبی درمی‌یابیم که با نرخ بیکاری بیش از 23‌درصد مواجه هستیم. بخشی از این داده‌ها که می‌تواند مبنایی برای محاسبه باشد بر این اساس دسته‌بندی می‌شود؛ اولا دولت در سرشماری‌های جدید خود افراد بالای 15سال را جزو جمعیت شاغل محسوب می‌کند درصورتی‌که در گذشته جمعیت بالای 10سال در برآورد آمار جمعیت شاغل برآورد می‌شد. دوم آنکه نرخ بیکاری زنان که تقریبا نیمی از جمعیت فعال کشور هستند 50‌درصد بوده و همچنین در درجه سوم هم می‌توان به نرخ بیکاری فارغ‌التحصیلان اشاره کرد که بیش از 30‌درصد است. با احتساب این اعداد به این نتیجه خواهیم رسید که نرخ بیکاری عمومی کشور زیر 20‌درصد نیست. در دوسال گذشته و پس از اعمال تحریم‌های یک‌جانبه علیه کشور، شرایط اقتصادی رو به افول رفت و تولید روزبه‌روز بیشتر وارد رکود شد. در سه‌ماهه دوم سال‌جاری که دولت جدید روی کار آمد؛ هیچ تغییر شاخص اساسی صورت نگرفته است که به واسطه آن کاهش نرخ بیکاری در کشور قابل پذیرش باشد. در ماه‌های گذشته به دلیل تحولات صورت‌گرفته در روابط بین‌الملل، به‌طور نسبی شاهد برقراری ثبات 5/1 تا سه‌درصد در شاخص‌های اقتصادی مانند تورم و نرخ ارز بوده‌ایم، اما در عمل هیچ اقدام عاجلی برای کمک به تولید و ایجاد رونق در این بخش شکل نگرفته که به رشد فعالیت‌های اقتصادی و کاهش نرخ بیکاری بتوان امید داشت. در یک‌سال‌ونیم گذشته بنگاه‌های تولیدی بدترین زمان خود را سپری کردند و به تعطیلی نزدیک شدند. این اتفاق باعث ازدست‌رفتن تعداد زیادی از مشاغل ایجادشده در سال‌های گذشته شد اما در هیچ ارگان و نهادی آمار این اتفاق ذکر نشده است. اینکه روند نرخ بیکاری را کاهنده اعلام می‌کنند درواقع یک معمای جدی است. با نگاه به آمار اعلام‌شده این پرسش بلافاصله به ذهن خطور می‌کند که چه اتفاقی افتاده در شرایطی که کشور بدترین دوران خود را می‌گذراند؛ نرخ بیکاری کاهش می‌یابد؟ مرکز آمار ایران که مسوولیت اعلام آمار را دارد یا باید یک بازنگری در نحوه اعلام آمارهای ساختاری و زیربنایی کشور انجام دهد یا آنکه تحلیل و چرایی رسیدن به این اعداد را عنوان کند. برای کاهش‌یافتن نرخ بیکاری در شرایط رکود تولید و رشد اقتصادی منفی، یا باید بخش قابل ملاحظه‌ای از جمعیت کشور کهنسال شده و از ردیف کارجویان خارج شده یا به‌موت‌رفته باشند تا از این طریق نرخ بیکاری کاهنده شود. در غیراین صورت کاهشی‌بودن نرخ بیکاری را نمی‌توان قابل‌قبول دانست. حتی در قیاس با کشورهای اروپایی مانند اسپانیا که درگیر بحران بیکاری شدند با وجود آنکه رونق اقتصاد آنها از ایران بسیار بالاتر است اما نرخ بیکاری 26‌درصد اعلام شده است. پس چطور می‌شود که نرخ بیکاری در ایران با منفی 8/5درصد رشد اقتصادی تنها 10‌درصد باشد. البته درباره آمارهای اشتغالزایی در دولت‌های سابق اظهارات افراطی و تفریطی صورت گرفت ولی به‌صورت کلی در زمان دولت نهم، برنامه اشتغالزایی بهتری نسبت به بعد از آن انجام شد. البته در برنامه اشتغالزایی زودبازده‌ها نیز بعدها اعلام شد حداقل 40‌درصد انحراف در عملکرد به وجود آمد. یک واقعیت در زمان دولت قبل وجود دارد و آن هم اینکه اجرای هدفمندی یارانه‌ها بنگاه‌ها را زمینگیر کرد و مشاغل بسیار زیادی در واحدهای تولیدی کشور دچار ریزش شد.
مبنای مرکز آمار چیست
حسن صادقی- عضو اتحادیه پیشکسوتان کارگری
آخرین آمار اعلام‌شده از سوی مرکز آمار نشان می‌دهد مشارکت اقتصادی تابستان با روند افزایشی به 1/39‌درصد رسیده است. در شرایطی که هیچ سرمایه‌گذاری‌ای صورت نگرفته و بودجه عمرانی اختصاص نیافته و تصمیمات حمایتی از تولید جهت خروج از رکود عملی نشده چطور می‌توان گفت مشارکت اقتصادی افزایش یافته است. در دو دولت گذشته دستکاری آمار به ویژه در زمینه اشتغالزایی مرسوم بوده است. در صورتی می‌توان گفت مشارکت اقتصادی بالا رفته که رشد اقتصادی افزایش یافته، رونق به تولید بازگشته و تورم کاهش یابد. حال آنکه به جز تغییرات اندک که تنها به واسطه سیاست‌های خارجی رخ داده، اتفاق دیگری نیفتاده است. از آنجا که بخش‌های مختلف اقتصادی به غیر از تولید نیز در سال‌جاری و بخصوص در سه ماهه دوم سال، رونقی پیدا نکرده است؛ نمی‌توان نشانه‌هایی از بالارفتن مشارکت دید. مسکن کماکان در رکود است و مسکن مهر نیز به‌عنوان پروژه‌ای با اشتغالزایی بالا در رکود بوده و مراحل پایانی خود را سپری می‌کند. بنگاه‌های زودبازده نیز دیگر اثری از خود باقی نگذاشته و پروژه‌های عمرانی هم هنوز جانی نگرفته است. در این شرایط مرکز آمار بر چه مبنایی معتقد است که مشارکت‌ها افزایش یافته است؟ در حال حاضر با تورم 39‌درصدی مواجه هستیم. اگر این نرخ تورم با رونق تولید همراه بود می‌شد آمار اعلام‌شده را قبول کرد اما در شرایط رکود تورمی پذیرش این اعداد دور از منطق خواهد بود. تصور ما از دولت جدید آن است که تمرکزی بر آمار غیرواقعی ندارد. بنابراین بهتر است وضعیت رکود را نیز مانند تورم شفاف بیان کند تا بتوان برای خروج از این بحران برنامه‌ریزی کرد. انتظار از دولت آن است که توجه داشته باشد بالابردن آمار اشتغال روی کاغذ چاره‌ای برای حل مشکلات اقتصاد نخواهد بود.